دیروز پس از حدود ۳ ماه دولت تصمیم گرفت بودجه ۹۲ را به مجلس بیاورد. البته محمود احمدینژاد رییسجمهور ترجیح داد خود بودجه را همراهی نکند و آنرا با واسطه به دست نمایندگان مجلس برساند. فارغ از شکایت و گلایه نمایندگان از عدم حضور رییسجمهور در مجلس، بودجهای هم که تحویل نمایندگان مجلس شد از نظر اعداد و ارقام حاوی مطالب جالبی بود. ارقام و مختصات این بودجه در مواردی دقیقا برعکس وعدههای دولت بود و از قانونی که خود پیش از این آنرا عنوان کرده بودند پیروی نمیکرد.
قیمت نفت و دلار در بودجه، هدفمندی یارانهها و همچنین بودجه عمرانی و کسری بودجههای دولتی از اصلیترین مواردی بود که دولت پیش از تحویل آنها با چالشهایی روبهرو بود. پس از اعتراض کارشناسان به نامشخص بودن فضای اقتصادی کشور مسئولین دولت تلاش کردند جزئیاتی از بخشهای مهم بودجه سال آینده را عنوان کنند. برای مثال گفته میشد که قیمت دلار در بودجه سال آینده زیر ۲ هزار تومان خواهد بود. همچنین قیمت نفت هم حدود ۸۵ دلار عنوان میشد. پیشبینی گام دوم هدفمندی یارانهها هم قرار بود به کلی از بودجه کنار گذاشته شود. از سوی دیگر آنطور که گفته میشد قرار بود بودجه سال ۹۲ انقباضی باشد و بخش بیشتری از منابع بر درآمدهای مالیاتی و غیرنفتی تکیه داشته باشد.
بودجهای که دولت تقدیم مجلس کرد اما در همه این موارد برعکس وعدههای دولت بود. برای مثال مختصات بودجه که از سوی معاون بودجه معاونت برنامهریزی و نظارت راهبردی رییسجمهوری اعلام شد نشان داد نرخ دلار در بودجه ۹۲ اصلا تعیین نشدهاست و به صورت شناور مدیریت شده محاسبه خواهد شد. البته او گفت نرخ دلار در بودجه بر این اساس چیزی در حدود ۲ هزار و ۱۳۰ تومان است. این در حالیاست که پیش از این گفته بود نرخ دلار در بودجه سال آینده زیر ۲ هزار تومان است. حتی برخی منابع هم از دلار ۱۸۰۰ تومانی در بودجه خبر میدادند. دولت اما نه تنها نرخ دلار را براساس سخنان پیشین خود تعیین نکرد بلکه آنرا آزاد گذاشت تا شاید در آینده بر نرخهای بالاتری هم قرار بگیرد.
نکته اصلیتر اما وعده دولت درخصوص کاهش وابستگی دخل و خرج مملکت به نفت بود. دولت دهم در ماههای گذشته به شدت تاکید داشت که تصمیم دارد وابستگی منابع بودجه به نفت را کاهش چشمگیر دهد و آنرا بر درآمدهای مالیاتی مستقر کند. با محاسبه ارقام بودجه اما فهمیدیم که منابع بودجه نسبت به سال پیش ۲ درصد بیشتر به نفت وابستگی دارند.

به بیان بهتر براساس آمار بودجه سال ۹۱، منابع بودجه سال جاری ۴۲ درصد به فروش نفت بستگی داشتهاند. رحیم ممبینی معاون بودجه معاونت برنامهریزی رییسجمهوری اما اعلام کردهاست که بودجه سال ۹۲، ۴۴ درصد به نفت وابسته است. حال مشخص نیست دولتی که خود وعده کاهش وابستگی کشور به درآمدهای نفتی را میداد چگونه بودجهای برنامهریزی کرده که ۲ درصد بیش از پیش به نفت وابسته است.
البته دولت مدعی شده بود که به جای نفت منابع بودجه را از درآمدهای مالیاتی به دست خواهد آورد. این بودجه اما نشان میدهد که درآمدهای مالیاتی سهم اندکی را در بودجه به خود اختصاص دادهاند. آن هم سهمی که بخش کوچکی از دخل و خرج کشور را هم پوشش نخواهد داد.
قیمت نفت در بودجه سال آینده هم ۹۵ دلار در نظر گرفته شدهاست. پیشبینی فروش نفت با این قیمت خود یک امر احتمالیاست. زیرا گفته میشود که قیمت ۹۵ دلاری برای نفت نه تنها واقعی نیست بلکه ممکن است قیمت نفت اصلا به این مقدار نرسد. بنابراین دولت قیمت نفت در بودجه را به اندازهای در نظر گرفته که شاید عملی شدن آن محقق نشود و همین موضوع میتواند مشکلاتی برای کشور ایجاد کند.